BEKERS EN BOKALEN UIT VERVLOGEN TIJDEN

5 oktober t/m 8 december 2019

Voormalige Synagoge

 

Bernard heesen 3 werken 873x412

  

Bernard Heesen (1958, Leerdam) is de meest toonaangevende glaskunstenaar van Nederland. Oorspronkelijk opgeleid aan de Technische Universiteit Delft als architect valt hij voor de magie van het glasblazen. In 1982 wordt hij de assistent van zijn vader Willem Heesen, die in 1977 de ambachtelijke glasblazerij de Oude Horn in Acquoy opricht. Na hem enkele jaren te hebben geassisteerd bij het maakproces, kiest Bernard in 1986 zelf ook voor de glaskunst. Sinds 1995 heeft Bernard de leiding over de glasblazerij de Oude Horn.

Zonder oorspronkelijk enige kennis van het glas te hebben, stort hij zich in de praktijk van het glasblazen. Gebiologeerd door het betoverende materiaal van vloeibaar en kneedbaar glas, vormt en construeert hij bij hoge temperaturen, als een beeldhouwer zijn objecten. Heesen voegt poeders en korrels aan het glas toe en laat zo verschillende kleuren en texturen ontstaan. Met zijn grove ijzeren instrumenten weet hij verrassend fijne details te maken in de dikvloeibare glasbal , die op het eind van de ijzeren blaaspijp zit. Door een knipje in het kneedbare glas te geven ontstaat er een sliertje, dat in allellei vormen getrokken kan worden en door Heesen in, bijvoorbeeld, een salamandertje verandert. ‘Waanzinnig mooi spul’. Het zou eigenlijk nooit af moeten koelen, want het verliest aan pracht in het eindresultaat, volgens Heesen.

 

Maakproces

De bewegelijkheid van het gloeiendhete materiaal weet hij echter te behouden door zijn vormen organisch te maken. Ze zijn nooit strak, glad en perfect van vorm, maar lijken een beetje te dansen of naar één kant te neigen. Ook met de huid van het glas doet Heesen de vreemdste dingen. Hij blaast bijvoorbeeld verschillende kleuren glazen bollen, slaat ze in afgekoelde vorm kapot in duizend scherven en vormt daar weer in hete toestand een nieuwe vorm mee, met als resultaat een bokaal met een textuur die uit een berg edelstenen lijkt opgebouwd. Een soort recyclesysteem, waarbij ‘de gevonden scherven van de archeoloog’ op verrassende wijze weer aaneengesmeed worden tot een mooier object dan het oorspronkelijk was.

Heesen heeft in zijn praktijk veel bijzondere technieken ontwikkeld en maakt tijdens het maakproces dankbaar gebruik van het toeval. De vrijheid waarmee hij werkt draagt bij aan de expressiviteit van het werk en maakt hem vernieuwend in de glastraditie.

 

Inspiratiebron

Vanaf zijn jeugd verzamelt hij encyclopedieën en schreef samen met dichter, auteur Arjen Duinker aan de serie Encyclopaedische woordenboeken: de wereld van de glasblazer. Inmiddels zijn hiervan vier delen verschenen. Heesen laat zich inspireren door zijn encyclopedieën met hun gravures en afbeeldingen van historische objecten. Als een ontdekkingsreiziger herontdekt hij de oude wereld en hergebruikt hij hun vormen. Hij maakt ze niet na, maar maakt er zijn eigen barokke, speelse beelden van. Het zijn hedendaagse afspiegelingen van het verleden, waarbij de objecten zijn ontdaan van hun functie. De werken van Heesen worden vaak bevolkt door talloze kleine figuurtjes, dieren, planten, bomen en bouwkundige ornamenten. Ze vormen een verhalende wereld op zich, waar je lang naar kunt kijken.

 

Middeleeuwen 

Voor de tentoonstelling in de Voormalige Synagoge gaat Bernard Heesen uit van de bokalen, bekers en bierpullen uit de middeleeuwen. De vormen uit deze periode zijn wat soberder dan die uit latere stijlperiodes, maar onder de handen van Heesen worden het eigenzinnige en kleurrijke objecten. Het zijn de schatten van de IJsselkogge en komen ongetwijfeld van ver. In ieder geval uit Acquoy. De Voormalige Synagoge zet zijn zes hoge ramen open om het glas tot zijn recht te laten komen en de kleuren door het zonlicht tot leven te wekken.